اورژانس
مسمومیت با گاز مونوکسید کربن را جدی بگیریم
مسمومیت با گاز مونوکسید کربن را جدی بگیریم
همه ساله با آغاز فصل سرما خبرهای تلخی از مرگ و مسمومیّت افراد بر اثر استشمام گاز مونوکسید کربن شنیده می شود، این در حالیست که با رعایت نکات ایمنی می توان از بروز مسمومیت و مرگ های ناشی از آن به راحتی پیشگیری کرد. مسمومیت با گاز کربن خطر بزرگ سلامت جامعه است. در سال گذشته ۳۵ نفر در شهرستان جهرم به خاطر استشمام گاز مونوکسید کربن دچار مسمومیت شدند و یک نفر جان خود را از دست داد. بد نصب شدن دودکش بخاری گازی، عامل بیشترین تعداد این مسمومیت ها بوده است.
مونوکسید کربن (CO)، گازی بی رنگ و بی بو است و بیشتر افراد در ابتدا منتشر شدن آن را احساس نمی کنند و عمده ترین منبع تولید این گاز، سوخت ناقص نفت و گاز است. اما اصولا در اثر احتراق هر نوع ماده سوختنی به ویژه در محیط های دربسته و فاقد اکسیژن ممکن است، تولید شود. تمایل این گاز برای ترکیب با هموگلوبین خون ما تقریباً ۲۵۰ برابر بیش از اکسیژن است، لذا با بالا رفتن درصد آن در هوای اتاق به سرعت باعث ایجاد مسمومیّت خواهد شد و اکسیژن رسانی به بافت های مختلف بدن از جمله مغز و قلب را دچار اختلال می کند که به علت بی رنگ و بی بو بودن این گاز، ممکن است وجود آن در محیط، تا زمان ایجاد علائم مسمومیّت شدید مورد توجه واقع نشود.
مسمومیت با گاز کربن مونوکسید برای گروه های آسیب پذیر از قبیل نوزادان، زنان باردار، افراد مبتلا به بیماری‌های تنفسی و بیماران قلبی بسیار خطرناک است و حتی تنفس مقدار کمی از این گاز می تواند به سلامت آنها آسیب برساند، از جمله مهمترین منابع تولید این گاز را می توان به استفاده از وسایل نا ایمن و غیر استاندارد برای گرمایش و یا نداشتن دودکش تخلیه گازهای آلوده در اینگونه وسایل و نیز مسدود بودن مسیر دودکش اشاره کرد. در ضمن به موارد دیگری از قبیل نا ایمن بودن اجاق گاز، آبگرمکن، چراغ های گازی خوراک پزی، دیزل های تولید برق خانگی در زمان قطع برق، بخاری گازی، شومینه و حتی روشن بودن خودرو در محیط بسته پارکینگ خانه می توان به عنوان برخی دیگر از عوامل انتشار این گاز اشاره کرد.
وسایلی همچون بخاری هیزمی و شومینه و احتراق چوب و ذغال نیز از عوامل تولید مونوکسید کربن هستند که بر اثر سوختن ناقص و وجود نداشتن تهویه مناسب هوا، سبب مسمومیت افراد می‌شوند.
از آنجایی که نشانه‌های مسمومیت با این گاز بسیار شبیه سرماخوردگی است، بسیاری آن را جدی نمی‌گیرند تا به مرحله بحرانی برسد، از نخستین نشانه‌های مسمومیت با این گاز، ایجاد حالت ضعف و سستی در بدن و در ادامه سردرد، درد شکمی، سرگیجه، تهوع و استفراغ، خمیازه کشیدن بیش از حد، ایجاد حالت دوبینی و تنفسهای سریع و کوتاه است و اگر افراد کماکان در این محیط آلوده باقی بمانند در حالت تشنج، بیهوشی و حتی کما قرار گرفته و در نهایت مرگ پدیدار می‌شود.
در محیط های سربسته مانند اتاق، آپارتمان و چادر مسافرتی و داخل خودروی روشن و متوقف به ویژه زمانی که راه های خروج هوا و تهویه آن بسته شده باشد، خطر مسمومیت با گاز به شدت افزایش می یابد. با مشاوره با متخصصین ایمنی باید ایمن ترین گرمایش خانه و محیط کار را انتخاب کرده و در صورتی که قصد دارید از وسایل گرمایشی گازی استفاده کنید، برای نصب از افراد کارشناس بهره بگیرید.
استاندارد بودن طول دودکش و داشتن کلاهک مخصوص ( کلاهک باید ۱۵ متر بالاتر از سطح پشت بام باشد)، استفاده نکردن از شعله های اجاق گاز جهت گرم نگه داشتن خانه، خودداری از قرار دادن لوله خروجی بخاری داخل ظرف آب، بسته نبودن تمامی روزنه های جریان هوا به ویژه اتاق خواب، آبی بودن رنگ شعله بخاری و وسایل پخت و پز، نصب نکردن آبگرمکن در حمام، کنترل مسیر دودکش از نظر نشت گاز های سمی، دقت و توجه به داغ بودن لوله دودکش از راهکار های مهم در پیشگیری از مسمومیت با مونوکسیدکربن است.
لذا شهروندان عزیز ایمنی وسایل گرمایش خود را جدی گرفته و از مخاطرات و مرگ و میر ناشی از آن پیشگیری نمایند.
اقدامات اورژانسی در برخورد با مسمومیت ناشی از گاز مونوکسید کربن را شامل موارد زیر دانست:
به سرعت از هوای آزاد تنفس کرده و درها و پنجره ها را باز کنیم.
وسایلی مانند اجاق گاز و بخاری را خاموش کنیم.
یقه پیراهن، کمربند و لباس های تنگ را باز کنیم.
در صورت امکان، عملیات اکسیژن دهی به فرد مسموم را با نهایت دقت شروع کنیم. راه های هوایی فرد را باز نگه داشته و با اورژانس تماس بگیریم.
به یاد داشته باشیم که خارج کردن افراد مصدوم از محیط آلوده و قرار دادن آنها در محیط باز از مهمترین اقدامات محسوب می‌شود.
مرکز فوریت های پزشکی 115 جهرم
نظر دهید