غذا و دارو
برای تجویز داروهای تزریقی اصرار نکنید/ داروهای تزریقی نسبت به داروهای خوراکی عوارض بیشتری دارند
برای تجویز داروهای تزریقی اصرار نکنید/ داروهای تزریقی نسبت به داروهای خوراکی عوارض بیشتری دارند
در ایران میزان مصرف سرانه داروهای تزریقی در سال ۴ برابر میانگین جهانی است. این در حالی است که تزریقات به تنهایی و جدای از عوارض دارو خود فرآیندی خطر آفرین است. در میان مردم این تصور وجود دارد که فرآورده های تزریقی به مراتب بهتر از داروهای خوراکی هستند.
اما متخصصان با این نظر مخالفند و از تزریق به عنوان یک روش تهاجمی با خطر بالا نام می برند که در سیستم درمان سرپایی ضرورتی ندارد و این روش را مخصوص درمان های اورژانس و یا زمانی که از راه های دیگر به ویژه راه خوراکی نمی توان استفاده نمود می
دانند.
اکثر اوقات عوارض جانبی داروهای تزریقی نسبت به داروهای خوراکی بیشتر است و نباید به پزشک جهت تجویز داروی تزریقی اصرار کرد. آبسه ، عفونت و ابتلا به بیماریهای ویروسی و میکروبی از عوارض تزریق هستند. اگر دارویی هم به صورت آمپول و هم به صورت قرص و کپسول موجود باشد توصیه ما این است که بیمار حتی الامکان داروی خوراکی را مصرف کند زیرا هر تزریقی می تواند یک واکنش به همراه داشته باشد و بروز حساسیت از جمله مهمترین عوارض داروهای تزریقی است.
در صورت بروز حساسیت دارویی در قرص و کپسول و شربت می توان مصرف آن را بلافاصله قطع کرد و یا حتی با شستشوی معده دارو را از بدن خارج کرد اما در صورت بروز حساسیت داروی تزریقی اقدام خاصی نمی توان انجام داد؛ بنابراین عوارض داروهای خوراکی بسیار کمتر از انواع تزریقی است و همواره در علم پزشکی توصیه می شود که از درمانهای تزریقی کمتر استفاده شود.
عوارض مصرف داروهای تزریقی:
مصرف فرآورده های تزریقی می تواند باعث آسیب به عصب در محل تزریق، آسیب به عروق در محل تزریق آبسه یا سایر عوارض در محل تزریق، خون مردگی و خونریزی های زیر پوستی، ایجاد زخم و باقی ماندن جای آن در محل تزریق شود.
همچنین احتمال انتقال بیماریهای عفونی مانند هپاتیت B، هپاتیت C و ایدز در میان بیماران کادر درمانی و عموم جامعه در اثر تزریق های غیر ضروری افزایش می یابد. کنترل و درمان عوارض ناشی از داروهای تزریقی در بسیاری از موارد نسبت به سایر اشکال دارویی مشکل تر می باشد لذا به منظور پیشگیری از بروز این قبیل عوارض از تجویز و مصرف غیر ضروری داروهای تزریقی خودداری شود.
نکته مهم آنکه به هنگام تجویز یا تزریق داروهای تزریقی حتما نام فرآورده را مجددا از روی برچسب فرآورده بخوانید تا از تزریق اشتباهی فرآورده دیگر پیشگیری شود. از طرفی در رابطه با سابقه ابتلا به هرگونه عارضه دارویی نسبت به داروی مورد نظر از بیمار سوال فرمایید زیرا بروز مجدد آن عارضه می توان کشنده یا تهدید کننده حیات باشد.
به طور کلی مصرف بی رویه داروهای تزریقی به دلیل نیاز به پرسنل آموزش دیده و تجهیزات خاص جهت تزریق، هزینه تقبل شده توسط بیمار و سیستم بهداشتی را افزایش می دهد.
لذا جز در موارد استثناء، هیچ یافته قطعی مبنی بر این که روش تزریقی بر مصرف خوراکی داروها ارجحیت دارد وجود ندارد بلکه معایبی چون درد؛ احتمال ورود اتفاقی سوزن به بدن، امکان انتقال عفونت، هزینه درمانی بالا، نیاز به افراد کارشناس جهت تزریق، عدم امکان حذف دارو در صورت تزریق بیش از حد، ایجاد آبسه در محل تزریق و... را نیز دارد.
بدانیم که داروهای تزریقی برای زمانهایی است که اثر سریع درمانی ضروری است، یا بیمار قادر به مصرف داروی خوراکی نیست یا مواردی که دارو در صورت مصرف از راه خوراکی از بین رفته و بی اثر می شود و یا از دستگاه گوارش قابل جذب نمی باشد و استفاه از آن در سایر موارد چندان موجه و منطقی نیست.
کمیته تجویز و مصرف منطقی دارو معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی جهرم
نظر دهید