فرآيند نمونه‌گيري و آزمايش

·       شناسايي بيمار (patientidentification): شناسايي صحيح بيماران و نمونه نقش اساسي در آزمايشگاه دارد. بيشترين خطاها مربوط به ليبل‌ها و برگه تقاضاي آزمايش مي‌باشد. مقايسه مشخصات، شماره و نوع تست درخواستي بر روي برگه آزمايش و ليبل روي نمونه ضروري ميباشد.

·       آماده سازي بيمار (patientpreparation): فاكتورهاي زيادي بر نتايج آزمايشات تاثير ميگذارند مثل غذا خوردن، مصرف الكل، استعمال دخانيات، ورزش و حركات بدني، استرس، موقعيت بيمار حين نمونه‌گيري.

·       نمونه گيري: روش نمونه‌گيري بر روي نتايج آزمايشات تأثيرگذار است. نمونه‌گيري از وريدي كه سرم IV در آن تزريق مي‌شود سبب رقيق شدن يا مخلوط شدن نمونه با محلول تزريقي مي‌شود. هموليز در جريان نمونه‌گيري سبب تغيير غلظت بعضي از فاكتورها مي‌شود. نمونه‌گيري در لوله‌هاي كثيف يا آلوده به دترجنت‌ها سبب اخلال در انجام تست‌ها مي‌شود. فعاليت عضلاني اثرات موقت و طولاني مدت بر روي تست‌هاي آزمايشگاهي دارد به عنوان مثال در اثر فعاليت عضلاني CPK، آلدولاز، AST، LDH افزايش مي‌يابد.

·       ناشتا بودن به مدت طولاني: ناشتا بودن بيشتر از 24 ساعت سبب افزايش بيلي‌روبين و بيشتر از 72 ساعت باعث كاهش گلوكز خون به ميزان 45ml/dl و افزايش TG مي‌شود.

·       رژيم غذايي: پس از خوردن غذا، تري‌گليسيريد و پتاسيم سرم افزايش مي‌يابد. 4-2 ساعت پس از مصرف غذا ALP سرم افزايش مي يابد.

·       بستن تورنيكت (گارو): بستن تورنيكت باعث برجسته شدن وريدها و تسهيل خونگيري مي‌شود. بستن گارو به مدت طولاني باعث افزايش كسترول، تري‌گليسيريد، كلسيم و آهن سرم ميشود.

·       براي اندازه‌گيري لاكتات سرم، بايد نمونه‌گيري بدون بستن سرم انجام شود. باز و بسته كردن مشت هنگام نمونه‌گيري باعث افزايش پتاسيم و لاكتات‌ و فسفر ميشود. توصيه ميشود جهت اكثر تست‌ها تورنيكت بيش از يك دقيقه روي بازو بسته نشود.

·       خون‌گيري از بيماري كه به دست او IV وصل شده است: حتي‌الامكان از بيماري كه سرم به او تزريق مي‌شود خون‌گيري نشود. در صورت نياز

·       سرم قطع شود و از دست ديگر بيمار نمونه‌گيري انجام شود در صورتي كه از همان دست بايد نمونه‌گيري شود، بايد تورنيكت را زير محل نيدل سرم بسته شود و خون‌گيري از ورديدها زير محل تزريق سرم انجام شود.

·       هموليز: هموليز به معناي پاره شدن غير طبيعي گلبول قرمز مي‌باشد. كشيدن خون با سرعت به درون نيدل، خشك نشدن الكل استفاده شده براي ضد‌عفوني كردن پوست، نا‌مناسب بودن سايز نيدل، تخليه خون با فشار و سرعت زياد از عوامل ليز شدن خون مي‌باشد. هموليز باعث افزايش پتاسيم CPK سرم مي‌شود.

·       انتقال نمونه : پايداري نمونه در جريان انتقال آني به آزمايشگاه بايد مورد توجه قرار گيرد.