نمك پنهان چيست؟

بسياري ازغذاهايي كه ما مصرف مي كنيم حاوي نمك مستتر هستند.

از سس سالاد گرفته تا بيسكوييت و ساندويچ كوچكي كه در كيفدداريد و در يك كلام تقريبا تمام مواد غذايي كه در روز مصرف مي­كنيد مملو از يك ماده معدني است كه بنا به نظر بسياري از كارشناسان، تدريجا بدن ما را رو به زوال مي­ برد. اين ماده سديم است، و حتي اگر دچار فشار خون هم نباشيد بايد در مورد كاهش مصرف آن فكر كنيد.

ميل به مصرف نمك به قدري خطرناك و جدي است كه انجمن دارويي آمريكا به تازگي از سازمان نظارت بر مواد خوراكي و دارويي FDAخواسته است تاسديم را از فهرست افزودني هاي مجاز خوراكي حذف نمايند.

به گفته دكتر استفنهاوز (Stephen Havas) : "هيچ راهي براي پيش بيني و اعلام اين مطلب كه پس از سال­ها رژيم غذايي پرنمك داشتن، دقيقا چه بيماريهاي مزمني به دنبال خواهد داشت وجودندارد. پس بهترين راه اين است كه مردم خطر مصرف نمك را به جان نخرند."

مشكل اينجاست كه اين ماده همه جا هست. پنيرهاي ورقه اي و سبزيجات آب­پز كنسرو شده پر ازنمك هستند و نان­هاي شيريني و نان ساندويچ هم از نمك بي نصيب نمانده اند. تا حدود 80% سديم دريافتي ما در طول روز، از مواد غذايي فراوري شده و آماده مي آيد نه ازنمكدان.

تازه ترين توصيه هاي مربوط به رژيم غذايي از اين قرار است: بزرگسالان تندرست نبايد در روز بيش از 2300 ميلي گرم سديم مصرف كنند، اين مقدار درحدود يك قاشق چايخوري نمك است. اگر شخص بالاي 50 سال و مبتلا به فشار خون بالاباشد، اين مقدار به 1500 ميلي گرم كاهش مي­يابد.

با اين وجود، بنابر جديدترين آمار موجود، اكثر ما تا پايان روز 4000 ميلي گرم سديم مصرف مي­كنيم. شايد بگوييد:

"اما من فشار خوني طبيعي دارم. خوب اين عالي است اما عوارض دريافت بيش ازحد سديم به همين جا ختم نمي­شود. يك مطالعه دو ساله بر روي زنان پس از سن يائسگي­نشان مي­دهد كه هرقدر ميزان سديم مصرفي در زنان بيشتر باشد، مقدار تحليل استخوان مفصل ران آنان نيز بيشتر خواهد بود."

شواهد موجود نشان مي­دهند كه رژيم غذايي پر سديم مي­تواند خطر ابتلا به سرطان معده را نيز افزايش دهد. هرچند رسيدن به نتيجه قطعي در تمام موارد فوق به تحقيق بيشتري نياز دارد، اما نقش سديم در افزايش فشار خون به اثبات رسيده است. اين ماده معدني موجب مي­شود كه مايعات در بدن نگهداشته شوند، اين امر باعث بالا رفتن حجم خون شده و قلب براي جاري ساختن خون در سراسر بدن فشار فراواني متحمل مي­شود. به مرور زمان، رگ­هاي تضعيف شده و قلب خسته به سادگي مقدمات بروز سكته و ايست قلبي را فراهم مي­كنند.

سديم بر روي افرادي كه به سديم حساسيت دارند و فشار خون­شان با كم و زياد شدن مقدار سديم مصرفي به طور خطرناكي بالا و پايين مي­رود، تاثير بسيار شديدتري دارد. اين حالت در بيش از يك چهارم افرادي با فشار خون عادي و نزديك 60% افراد مبتلا به فشار خون بالا ديده مي­شود و احتمالا نوعي حساسيت ارثي است.

حساسيت به نمك، با افزايش سن بيشتر مي­شود. يكي ازدلايل احتمالي آن مي­تواند كاهش توانايي و عملكرد كليه در حدود 50 سالگي باشد. هر چه بدن نسبت به دفع سديم ضعيف­تر عمل كند، حساسيت به نمك در آن افزايش خواهد يافت.

تصادف اتوموبيل مي­تواند مرگبار باشد، اما پيش بيني آن ممكن نيست، پس به همه توصيه ميشود كه هنگام رانندگي كمربند ايمني خود را ببندند، در اينجا نيز، شكي وجودندارد كه مشكلات ناشي از مصرف نمك جدي و حتي مرگ آور هستند، اما از آنجايي كه نمي­توان گفت دقيقا چه كساني به اين مشكلات مبتلا مي­شوند، بهترين روش پيشگيري و عملكردن به دستوراتي ساده خواهد بود.

در فروشگاه

سعي كنيد هر ماده غذايي را به تازه ترين شكل ممكن خريداري كنيد. فراوري شدن غذا يكي از مهمترين عوامل بالا برنده سديم است. براي مثال به جاي مواد آجيلي بو داده و پر نمك، نوع خام آن را انتخاب كنيد، به جاي ژامبون يا كالباس مرغ، مرغ بريان تهيه كنيد و از مصرف انواع سبزجات و حبوبات كنسرو شده خودداري نماييد. در صورت لزوم حتما به جدول مواد غذايي موجود بر بسته بندي اين مواد دقت كنيد. در حال حاضر بسياري از مواد غذايي وارداتي داراي برچسب "بدون سديم" يا "كم سديم" هستند. هنگام خريد سعي كنيد موادي كه داراي كمترين نمك هستند را انتخاب نماييد.

به طور كلي هر وعده محصول غذايي كه قرار است به عنوان غذاي اصلي مصرف شود-مانند پيتزاي آماده، انواع خوراك­هاي آماده و ... - نبايد بيش از 600 ميلي گر و موادي چون سبزيجات كنسرو شده، سس­­ها و مانند اين ها نيز نبايد براي هر وعده بيش از 300 ميلي گرم سديم داشته باشند.

درآشپزخانه
حساست گاهي معجزه مي­كند: هنگامي كه مشغول تهيه غذاهايي كه همراه بايك بسته پودر ادويه مخصوص عرضه مي­شوند هستيد، تنها نيم يا كمتر از نصف اين پودر رابه كار ببريد زيرا بيشتر آن از نمك تشكيل شده است. به اين ترتيب در يك بسته نودل آماده، تا 500 ميلي گرم سديم از ميزان دريافتي خود كاسته ايد.

مقدار غذا را افزايش دهيد: غذاهاي فرآوري شده را با مواد غذايي تازه، بخار پز شده يا كبابي تركيب كرده و به جاي مصرف آن در يك وعده، با افزايش مقدار مواد غذايي آن را در دو وعده يابيشتر مصرف كنيد و ميزان سديم دريافتي خود را در هر وعده كاهش دهيد.

شستن وآبكشي مكرر: سبزيجات و حبوبات كنسرو شده عملا در آب و نمك شناورند. با خالي كردن آب آنها و آبكشي اين مواد، تا 35% از نمك آنرا حذف خواهيد نمود.

حسن بزرگ حذف تدريجي نمك اين است كه شما بالاخره مزه واقعي مواد خوراكي را خواهيد چشيد و حداكثرپس از 12 هفته حفظ رژيم كم سديم، غذاهاي كم نمك همان قدر كه غذاهاي عادي برايتان كه خوشمزه بودند، به مذاق­تان خوش خواهند آمد.

...